دانشمندان هنوز نمی‌توانند با قطعیت بگویند که علت اصلی خواب دیدن چیست و چرا مغز در موقع رویابینی، افکار و احساسات را با یکدیگر درمی‌آمیزد و یک دنیای شبه‌واقعی می‌آفریند. ولی نظریه‌هایی در این زمینه مطرح گردیده است. همچنین طبق تجربیات و تحقیقات من، رویابینی (خصوصاً اگر آگاهانه باشد) الهاماتی ارزشمند با خود دارد؛ و در دنیای بی‌انتهای رویاهای شفاف، می‌توان به پاسخ‌هایی فراتر از دغدغه‌های کم‌ارزش روزمره دست‌یافت.
درمجموع، می‌توان اهداف خواب و رویابینی را در این موارد خلاصه نمود:
1- فعالیت بیست‌وچهارساعته‌ی مغز و ذهن
2- مکاشفه‌ی گنج درون و یافتن پاسخ برای دغدغه‌های ذهن
3- تقویت نیروی تمرکز، حافظه و خودباوری
4- شناخت حقیقت خویشتن و رسیدن به صلح درونی
5- تجربه‌ی لذت‌های ماورایی و رهایی از بند مادیات
در ادامه به بررسی این 5 مورد می‌پردازیم.
1- فعالیت بیست‌وچهارساعته‌ی مغز و ذهن
"The only inactive brain is a dead brain"
مغز انسان اَبَرکامپیوتر بیولوژیک فوق‌العاده ظریف و پیچیده‌ای است که بیست‌و‌چهارساعته فعال بوده و تا آخرین لحظه‌ی حیات، حتی برای یک ثانیه متوقف نمی‌گردد! چرا که مغز خاموش، مغز مُرده است.
فعالیت مغز محدود به زمان بیداری نبوده و در طول خواب هم ادامه می‌یابد؛ از همین رو، تجزیه‌وتحلیل‌های ذهن به شکل رویاهای شبه‌واقعی نمود پیدا می‌کند. درواقع مغز در هنگام خواب، ابتدا خود را از محیط بیرون ایزوله کرده؛ و درحالی‌که ارگان‌های حیاتی (مثل قلب و کبد و ریه و کلیه‌ها) همچنان به فعالیت طبیعی ادامه می‌دهند؛ ارسال پالس‌های حرکتی به اندام‌های ارادی (مثل دست‌ها و پاها) را متوقف می‌سازد؛ تا از حرکت ناخواسته‌ی شما در حین خواب پیشگیری نماید. سپس فیلمی از دنیای واقعی توسط ذهن ناخودآگاه تولید شده و شما درون این واقعیت شبیه‌سازی‌شده قرار می‌گیرید. این فیلم فریبنده، ترکیبی موهومی از حواس پنج‌گانه است؛ به همین خاطر، شباهت قابل‌توجهی به واقعیت بیرون دارد؛ و در نبود خودآگاهی، قادر به تمایز آن با واقعیت نخواهید بود.
در این مرحله، دو راه پیش رو دارید: راه اول، این‌که روش ساده و عمومی را در پیش بگیرید؛ طبق فیلم‌نامه‌ی ناآگاهانه‌ی رویا عمل کنید و بازیچه شوید. راه دوم، انتخاب روش حرفه‌ای است. بدین ترتیب که با توسل به نیروی خودآگاهی، فیلم‌نامه‌ای نو برای رویای خود بنویسید و بازی‌گردان دنیای ذهن باشید!
2- مکاشفه‌ی گنج درون و یافتن پاسخ برای دغدغه‌های ذهن
پژوهش‌های دانشمندان و بررسی هزاران تجربه‌ی رویابینی، نشان می‌دهد که در زمان خواب، ذهن ما می‌کوشد تا راه‌حل‌های مبتکرانه و بسیار دقیق برای پرسش‌های بعضاً دشوار و لاینحل بیابد؛ مسائل پیچیده‌ای که در زمان بیداری از حل آنها عاجز مانده‌ایم. مشهور است که نظریه‌ی نسبیت آلبرت انیشتین، جدول تناوبی عناصر دیمیتری مندلیف، مدل اتمی نیلز بور و حتی نظریه‌ی تکامل چارلز داروین، همگی از خواب و رویا الهام گرفته شده‌اند.
علت برخورداری افراد خاص از الهامات و اکتشافات شگرف در دنیای رویاها، تنها ضریب هوشی بالای آنها نیست! شما برای انجام یک مکاشفه‌ی هدفمند و سودمند، بیش از ضریب هوشی عالی، به یک احساس غالب نیاز دارید! احساسی که به اهداف و رویاهای شما شفافیت ببخشد.
درنتیجه، اگر شب‌های خود را در خواب‌های پوچ و بی‌محتوا با موضوعات روزمره سپری می‌کنید. مشکل از ناتوانی مغز و ذهن شما نیست! شما فقط هدف شفاف ندارید؛ و شبیه شخصی هستید که سوار بر خودرویی عالی است؛ ولی به نقشه‌ی راه دسترسی ندارد! مهم نیست او چقدر سریع رانندگی کند؛ زیرا بدون داشتن هدفی مشخص، محکوم به سرگردانی در جاده‌های مه‌آلود و پیچ‌درپیچ خواهد بود.
3- تقویت نیروی تمرکز، حافظه و خودباوری
رویاهای (معمولی) شبانه درواقع مرور و بازپخش خاطرات روزانه هستند. خصوصاً خاطرات جدیدتر و شفاف‌تر و احساس‌برانگیزتر می‌توانند موضوع اصلی رویاهای شما را پوشش دهند. به اعتقاد دانشمندان، مغز در هنگام خواب، عملیات نقل‌و‌انتقال و منظم‌سازی خاطرات جدید در حافظه‌ی بلندمدت را انجام می‌دهد؛ و این آمدورفت خاطرات موجب خلق رویاها می‌گردد.
یادآوری مجدد خاطرات قدیمی در زمان خواب دیدن، موجب انتقال آن خاطرات به حافظه‌ی کوتاه‌مدت و بخش آگاهی می‌گردد؛ و خاطرات (معمولاً بد) دوباره و دوباره و دوباره تکرار می‌شوند. ذهن ناخودآگاه که وظیفه‌ی تحلیل مسائل را بر عهده دارد؛ بی‌وقفه به تلاش خود برای حل مسائل قدیمی ادامه می‌دهد.
این نزاع درونی با خاطرات کهنه پایان نمی‌یابد، مگر با توسل به نیروی خودآگاهی و یادگیری مهارت آفرینش رویاهای آگاهانه. در رویاهای شفاف، این شما هستید که تصمیم می‌گیرید، چه خاطره‌ای پخش شود و چه خاطراتی کنار گذاشته شوند! لذا قادر خواهید بود، تا با شناسایی و حذف تک‌تک خاطرات منفی و عذاب‌آور، دنیای ذهن خویش را پاک‌سازی و برنامه‌ریزی مجدد نمایید. درنتیجه‌ی این ویروس‌کشی گسترده، ابرکامپیوتر مغز به نهایت پتانسیل خود دست خواهد یافت و نبوغ نهفته‌ی شما شکوفا خواهد شد.
4- شناخت حقیقت خویشتن و رسیدن به صلح درونی
رویاها راهی برای برقراری ارتباط با گذشته هستند. ذهن با یادآوری دوباره‌ی تجربیات عمیق احساسی که معمولاً دردناک و ناراحت‌کننده‌اند، می‌کوشد پایانی شیرین برای آن حوادث تلخ بیافریند؛ چیزی که من به آن «تجربیات تخیلی» می‌گویم. بنابراین بااین‌وجود که ماجرای واقعی در گذشته، آسیب روانی شدیدی به شخص وارد نموده؛ خاطره‌ی تخیلی تازه می‌تواند پایانی خوش برای آن ماجرای دردناک باشد و پرونده‌اش را (در ذهن شخص) مختومه نماید.
در سطح عالی‌تر، رویابینی آگاهانه بهترین روش برای خودشناسی و هم‌راستا نمودن نیروی احساسات در مسیر آگاهی خواهد بود.
5- تجربه‌ی لذت‌های ماورایی و رهایی از بند مادیات
بی‌تردید دنیای خواب می‌تواند یک بهشت شخصی مملو از لذت‌های بی‌پایان باشد؛ و تجربیاتی میلیون‌ها بار بهتر و دلپذیرتر از گران‌قیمت‌ترین سرگرمی‌های دنیای محدود بیرون را به شما ببخشد؛ اگر و فقط اگر که تحت تسلط نیروی آگاهی و اراده قرار گیرد!
شما در این دنیای شخصی، فارغ از کلیه‌ی محدودیت‌های دنیای بیرون هستید و به انواع لذت‌ها دسترسی نامحدود دارید. می‌توانید به‌جای راه رفتن، پرواز یا تله‌پورت کنید! به‌جای استفاده از دست‌ها برای حرکت اجسام، از جادوی تله‌کینسیس استفاده کنید! و هرآن‌چه میل دارید (از یک کتاب ارزشمند گرفته تا خوراکی‌های لذیذ و یا مخلوقاتی دوست‌داشتنی) را فقط با یک اشاره بیافرینید!
درنتیجه‌ی بلوغ آگاهی و کنار رفتن غبار محدودیت‌های مادی از جلوی دیدگان شما، قادر خواهید بود تا در نهایتِ آگاهی، بهترین و عالی‌ترین اهداف را برای زندگی خویش تعیین نمایید. اهدافی که نه القائات ناآگاهانه‌ی جامعه و رسانه، بلکه خواسته‌ی حقیقی خود شما هستند.
از کتاب: چهل دروازه به ماورا
